ارزیابی فرسایش پذیری سازند ها از طریق مورفوسکوپی رسوبات معرّف رودخانه ای (مطالعه موردی: حوزه آبخیز سجادرود)

نویسندگان

مجتبی یمانی

[email protected] حمید عمونیا

دانشگاه تهران منصور خیری زاده اروق

دانشگاه تبریز

چکیده

میزان فرسایش پذیری سنگ ها به مقاومت آن ها وابسته است. در یک حوزه آبریز، مقاومت سنگ ها و مساحتی که هر کدام به خود اختصاص می دهند، یکسان نیست. بدیهی است، حساسیت سازندها در برابر فرسایش و وسعت رخنمون آن ها تعیین کننده میزان تولید رسوب در آن حوضه می باشد. در این پژوهش به بررسی فرسایش پذیری سازند های حوزه آبریز رودخانه سجاد رود در برابر فرسایش پرداخته شده است. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر روش های میدانی و کتابخانه ای است. جهت تعیین حساسیت سازندها در مقابل فرسایش، ابتدا از پایین دست و حوالی خروجی حوضه، 20 نمونه رسوب به روش انتخابی- تصادفی برداشت شده است. این نمونه ها پس از آماده سازی در آزمایشگاه، به روش مورفوسکوپی بر حسب جنس به هفت گروه اصلی به عنوان سنگ های معرّف حوضه تفکیک شده است. سپس با استفاده از نقشه های رقومی توپوگرافی 1:50000 و زمین شناسی 1:100000 و همچنین تصاویر ماهواره ای لندست و تعیین حدود حوضه بر روی آن ها، پهنه های تحت پوشش هر سازند مشخص و مسّاحی شده است. در مرحله بعد، نمونه های رسوب تفکیک شده، با نقشه ها تطبیق داده شده است. در این خصوص، از طریق تطبیق پهنه های همگن، قابلیت فرسایش پذیری سنگ های هر گروه و پهنه، مشخص و گسترش هر یک در قالب نرم افزار arc gis بر روی نقشه انتقال داده شده است. نتایج نشان می دهد که فرسایش پذیری در سازندهایی که جنس آن ها آهک و ماسه سنگ است، بیشتر می باشد. آهک و ماسه سنگ، بخشی از تناوب سازندهای لار و شمشک را تشکیل می دهند و به دلیل وسعت رخنمون سطحی، بیشتر در معرض فرسایش بوده و حجم بیشتری از دبی رسوب حوضه را شامل می شوند. با این وجود سنگ های سیلت و شیل علیرغم داشتن درجه سختی پایین تر، ولی به دلیل رخنمون کمتر در سطح حوضه رسوب کمتری را تولید می کنند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

شناخت مناطق حساس به فرسایش از طریق بررسی مدل Fargas (مطالعه موردی : حوزه آبخیز سنگاب)

جهت شناخت منابع بحرانی رسوبزا در سطح حوزه­های آبخیز بزرگ، میتوان براحتی از اطلاعات در دسترس زمینی در مقیاس منطقه­ای استفاده کرد. روش تحقیق حاضر جهت کسب ارزیابی­های لازم به صورت کمی برای مدیریت محیطی تهیه شده است. لذا تلاش میکند روش Fargas و همکارانش را مطالعه و استفاده نماید. این روش در یکی از زیرحوزه­های، حوزه آبخیز حبله رود به نام سنگاب با سطح 71/7684 هکتار در شمال شرقی ایران و در قسمتهای اقل...

متن کامل

شناخت مناطق حساس به فرسایش از طریق بررسی مدل fargas (مطالعه موردی : حوزه آبخیز سنگاب)

جهت شناخت منابع بحرانی رسوبزا در سطح حوزه­های آبخیز بزرگ، میتوان براحتی از اطلاعات در دسترس زمینی در مقیاس منطقه­ای استفاده کرد. روش تحقیق حاضر جهت کسب ارزیابی­های لازم به صورت کمی برای مدیریت محیطی تهیه شده است. لذا تلاش میکند روش fargas و همکارانش را مطالعه و استفاده نماید. این روش در یکی از زیرحوزه­های، حوزه آبخیز حبله رود به نام سنگاب با سطح 71/7684 هکتار در شمال شرقی ایران و در قسمتهای اقل...

متن کامل

ارزیابی مورفوسکوپی و دانه‌بندی رسوبات بادی (مطالعۀ موردی آران – کاشان‌)

شناخت مناطق برداشت رسوبات بادی از اصول اولیۀ کنترل و مبارزه با فرسایش بادی محسوب می‌شود. زیرا با شناسایی‌مناطق برداشت می‌توان به جای معلول، علل را شناسایی کرد و فعالیت‏های اجرایی را در مناطق برداشت متمرکز کرد، و برای این کار شناخت رسوبات حائز اهمیت خاص است. در این مقاله باهدف شناخت هرچه بهتر و تفسیر نمونه‌های رسوبی، به بررسی و تحلیل توزیع رسوبات در رخساره‌های منطقۀ مورد مطالعه پرداخته شده است. ...

متن کامل

بهینه سازی روش‌های حفاظت خاک از طریق ترکیب عوامل موثر در فرایند فرسایش آبی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز فرحزاد)

طی دهه‌های اخیر، میزان فرسایش‌خاک در ایران افزایش چشم‌گیری یافته است به طوری که در بازه زمانی سال 1330 تا کنون با روند رشدی معادل 420 درصد همراه بوده است، در حال حاضر این معضل اساسی سبب شده‌  است تا حفاظت خاک و مدیریت صحیح اراضی به یکی از دغدغه‌های مهم تبدیل شود. گستره وسیع اکثر حوزه‌های آبخیز کشور و محدودیت منابع مالی و اجرایی، سبب شده‌اند تا مدیران حوزه‌های آبخیز به دنبال برنامه‌ریزی بهتری بر...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهش های فرسایش محیطی

جلد ۲، شماره ۳، صفحات ۱۷-۲۸

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023